Doprecyzowanie polskich przepisów w sprawie zasad mocowania ładunków w transporcie drogowym ⁰

Nowe standardy jakości przewozów – nowe rozporządzenie dotyczące mocowania przewożonych ładunków.

1. Konieczność zmian prawnych
2. Bardziej szczegółowe przygotowanie transportu
3. Warunki stosowania metod mocowania ładunku oraz dodatkowe sposoby zabezpieczenia
4. Podsumowanie

Z końcem lutego br. będzie obowiązywało w Polsce nowe rozporządzenie dotyczące mocowania przewożonych ładunków. Rozporządzenie określa szczegółowe zasady związane z załadunkiem i zabezpieczeniem towarów, wymagania techniczne dotyczące elementów konstrukcji pojazdu związanych z zabezpieczeniem przewożonego ładunku oraz obowiązki, jakich będą musieli dopełnić w tym zakresie nadawcy, załadowcy i przewoźnicy.

Zmiany przepisów są dostosowane do wymogów unijnych i mają pomóc w sytuacjach spornych, do których nierzadko dochodzi w relacjach z załadowcą lub podczas kontroli drogowych (zwłaszcza tych na trasach międzynarodowych). Jednocześnie mają one wpłynąć na poprawę jakości całego procesu transportowego oraz bezpieczeństwo ruchu drogowego.

1. Konieczność zmian prawnych

Każdy ładunek w transporcie drogowym powinien być odpowiednio zabezpieczony podczas przewozu w taki sposób aby nie zagrażał bezpieczeństwu ruchu drogowego, nie stanowił zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, mienia oraz środowiska.

Obowiązujące do tej pory w Polsce przepisy w zakresie zabezpieczenia ładunków wynikają przede wszystkim z ustawy Prawo o ruchu drogowym (art. 61). Wskazują one na fakt, że ładunek należy umieścić na pojeździe w taki sposób, aby nie powodował on przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi pojazdu na drogę, nie naruszał stateczności pojazdu, nie utrudniał kierowania pojazdem, nie ograniczał widoczności drogi lub nie zasłaniał świateł, urządzeń sygnalizacyjnych, tablic rejestracyjnych lub innych tablic albo znaków, w które pojazd jest wyposażony. Ponadto ładunek powinien być zabezpieczony przed zmianą położenia lub wywoływaniem nadmiernego hałasu.

Od dawna mówiło się o tym, że przepisy te są zbyt ogólne i że trzeba dostosować je zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. W związku z tym Ministerstwo Infrastruktury w kwietniu 2017 r. opracowało projekt rozporządzenia w sprawie sposobu przewozu ładunku, który uszczegółowił i skonkretyzował zasady mocowania ładunków w transporcie drogowym. Rozporządzenie w  zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i  Rady 2014/47/UE z  dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie drogowej kontroli technicznej dotyczącej zdatności do ruchu drogowego pojazdów użytkowych poruszających się w Unii oraz uchylającą dyrektywę 2000/30/WE.

Rozporządzenie opublikowano 13.02.2018 r. w Dzienniku Ustaw. Wejdzie ono w życie jeszcze pod koniec bieżącego miesiąca; 14 dni po ogłoszeniu.

Uwaga!!! Przepisy aktu będą miały zastosowanie do przewozu ładunków pojazdami kategorii N (pojazdy samochodowe zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków) oraz O (przyczepy i naczepy); z wyłączeniem przewozów ADR.

2. Bardziej szczegółowe przygotowanie transportu

Główne wytyczne ujęte w nowym rozporządzeniu to:

• wymóg utrzymania w czystości przestrzeni ładunkowej;
• umieszczenie ładunku na podłodze przestrzeni ładunkowej pojazdu w sposób zapewniający jego stabilność (w sposób uniemożliwiający jego przemieszczanie, przechylenie albo wywrócenie oraz w sposób pozwalający zrównoważyć siły wynikające z przyspieszenia albo hamowania);
• minimalne siły, które powinno wytrzymać mocowanie to 80% ciężaru ładunku w kierunku jazdy, 50% ciężaru ładunku w kierunku bocznym oraz 50% ciężaru ładunku w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy – w odniesieniu do pojazdów kategorii N2, N3, O3 i O4;
• umiejscowienie środka ciężkości ładunku możliwie najniżej i najbliżej osi wzdłużnej pojazdu;
• zapewnienie stabilności ładunku poprzez równomierne rozłożenie ciężaru oraz jak najniższe położenie środka ciężkości ładunku;
• zamocowanie ładunku z uwzględnieniem współczynnika tarcia, w taki sposób, aby nie mógł przemieszczać się podczas przewozu lub spowodować wywrócenia pojazdu w wyniku drgań oraz sił działających na ładunek oraz z zapewnieniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym;
• zastosowanie dodatkowych środków zabezpieczających ładunek dla zwiększenia współczynnika tarcia pomiędzy podłogą przestrzeni ładunkowej a ładunkiem albo pomiędzy częściami ładunku;
• zastosowanie co najmniej jednej z metod mocowania tj. ryglowania, blokowania (w tym blokowania miejscowego lub całościowego), mocowania za pomocą odciągów prostych, mocowania odciągiem przepasującym od góry;
• zastosowanie metody mocowania odpowiedniej do rodzaju pojazdu, rodzaju ładunku, właściwości fizycznych ładunku i opakowań oraz elementów mocowania i zabezpieczenia ładunku (w celu zapewnienia trwałości zabezpieczenia ładunku przy przyspieszeniu, gwałtownym hamowaniu lub gwałtownym wykonywaniu manewrów pojazdem);
• zastosowane metody mocowania ładunku powinny umożliwić spełnienie wymagań określonych w normie EN 12195-1 (norma ta wskazuje wzory służące do wyliczania sił powstających w transporcie oraz określa zasady podczas mocowania ładunków pasami, linami i łańcuchami) – w odniesieniu pojazdów kategorii N2, N3, O3 i O4;
• obowiązek sprawdzenia rozmieszczenia oraz mocowania ładunku podczas każdego załadunku, częściowego rozładunku lub przeładunku, a także po każdym gwałtownym hamowaniu lub innym zdarzeniu mogącym negatywnie oddziaływać na mocowanie ładunku.

 

3. Warunki stosowania metod mocowania ładunku oraz dodatkowe sposoby zabezpieczenia

Bardziej szczegółowe zagadnienia związane z mocowaniem ładunków określa załącznik do rozporządzenia. Znajdują się w nim precyzyjne warunki stosowania metod mocowania ładunku oraz dodatkowe sposoby zabezpieczenia i unieruchamiania konkretnych rodzajów ładunków (od towarów na paletach, po przewóz drewna).

W załączniku określono m.in. kiedy stosuje się metodę ryglowania i na czym dokładnie ona polega. Na czym polega blokowanie miejscowe, blokowanie miejscowe progowe, blokowanie miejscowe płytowe, blokowanie miejscowe przy użyciu klinów i blokowanie całościowe oraz kiedy zastosować te metody. Kiedy zastosować mocowanie za pomocą odciągów prostych, mocowanie ukośne, mocowanie równoległe, mocowanie z zastosowaniem półpętli, mocowanie przez nałożenie czołowe (szpringowe), mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą pustych palet lub podobnych materiałów, mocowanie krzyżowe, mocowanie przez nałożenie czołowe za pomocą zawiesia, a kiedy mocowanie odciągiem przepasującym od góry.

Dodatkowo znajdziemy w nim instrukcję jak należy przewozić kontenery ISO i nadwozia wymienne, jak należy przewozić stalowe skrzynie do butli ze sprężonym gazem, jak należy układać i mocować drewno, jakie są inne pomocnicze sposoby zabezpieczenia określonych rodzajów ładunków oraz jakie są szczegółowe wymagania techniczne dotyczące elementów konstrukcji pojazdu związanych z zabezpieczeniem przewożonego ładunku.

4. Podsumowanie

Zaimplementowanie przepisów unijnych w zakresie mocowania ładunków do polskiego systemu prawnego zapewni wysoką jakość przewozów, bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz ochronę środowiska. Wyeliminuje też problemy kierowców pracujących w transporcie międzynarodowym. Wielokrotnie bowiem pojawiały się niejasności w związku z rutynowymi kontrolami drogowymi. Teraz przewoźnik będzie maił pewność, że ocena służb będzie opierała się o zasady wynikające z rozporządzenia.

Spełnienie nowych wytycznych będzie obowiązkiem każdego nadawcy, spedytora i przewoźnika, uczestniczącego w procesie transportowym. Wszyscy zainteresowani powinni zapoznać się z dokumentem już teraz.

Źródło: www.transport-expert.pl, www.40ton.net, www.logistictechnologies.pl, www.dziennikustaw.gov.pl – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 stycznia 2018 r. w sprawie sposobu przewozu ładunku