KONTENER – PRZEWOZY KONTENEROWE ⁰

Dominującym, pod względem rodzaju opakowania towaru w transporcie multimodalnym, są niewątpliwie przewozy kontenerowe. Kontener to bardzo trwałe, mocne i dzięki temu wielokrotnego użytku urządzenie transportowe, zaprojektowane, aby ułatwić przewóz ładunków za pomocą jednego lub kilku środków transportu i uniknąć przeładunków pośrednich. Kontenery wyposażone są w naroża zaczepowe w celu ułatwienia ich mocowania podczas transportu, ale w zależności od swoich wymiarów i właściwości konstrukcyjnych wymagają odpowiednio przystosowanych, środków transportu, umożliwiających także ich bezpieczny przewóz oraz szybki i łatwy załadunek i wyładunek.

W żegludze morskiej wyróżniamy:

a) Kontenerowce – czyli statki mające otwarty pokład, służące tylko i wyłącznie do przewozu jednostek kontenerowych. Otwory lukowe zastąpione są komorami wielkości konteneru i zabezpieczone od góry pokrywami pontonowymi. Otwarte komory, brak międzypokładów i innych utrudnień konstrukcyjnych ułatwiają ładunek i rozładunek przy pomocy nadbrzeżnych suwnic portowych, a ograniczenie komór stałymi lub ruchomymi prowadnicami zabezpiecza je przed przemieszczaniem się.  Rozładunek odbywa się pionowo („lo-lo”).

b) Kontenerowce semi – to statki w całości przystosowane do przewozu kontenerów. Wymiary ładowni a także dopuszczalne obciążenie urządzeń przeładunkowych na statku odpowiada standardowym wymogom kontenerów. Statki te obsługują trasy o słabszym natężeniu.

c) Klasyczne drobnicowe – czyli statki przystosowane do przewozu zarówno ładunków tradycyjnych jak i kontenerów. Mają wyznaczone miejsca lub pokłady na których możliwe jest bezpieczne umieszczenie kontenerów.

d) Rorowce – to statki o poziomym systemie przeładunkowym („ro-ro” czyli roll on roll of, transport specjalnymi platformami). Znaczną część przewożonych na nich ładunków stanowią kontenery.

e) Inne jednostki. Do innych jednostek, które konstrukcyjnie przystosowane są do transportu kontenerów zaliczamy: statki otwarte masowe, które mają konstrukcję kontenerowca i wzmocniony kadłub pozwalający na zapełnienie ładunkiem masowym dolnych części komór kontenerowych; statki (ro-ro i con-ro) umożliwiające poziomy załadunek kontenerów poprzez furtę dziobową, rufową lub burtową a także pionowy załadunek na pokład górny; promy (ferry) na których możliwy jest wyłącznie poziomy załadunek, przeznaczone głównie do przewozu pojazdów, zestawów drogowych, naczep i wagonów kolejowych; barkowce-najbardziej rozpowszechnione są barkowce typu LASH podnoszą barki z wody i sztauują je poprzecznie na pokładzie przy pomocy suwnicy stanowiącej stałe wyposażenie statku i barkowce typu SEABEE, które wykorzystują technologię lift-and-roll.

 

TRANSPORT KOLEJĄ

W transporcie kolejowym do przewozu kontenerów wykorzystywane są specjalne wagony kontenerowe. Nie mają one podłogi, ścian bocznych ani dachu, jest to jedynie stalowa konstrukcja ramowa oparta na 2 lub 4 osiach, wyposażona w czopy do mocowania. Transportem kolejowym można przewozić samochody ciężarowe jednoczłonowe, z przyczepami oraz ciągniki z naczepami. Ich załadunek i rozładunek jest bardzo szybki i następuje w wariancie poziomym. Pojazdy same wjeżdżają na wagon przy pomocy pochylni lub ramp i zostają do niego przymocowane. Do składu dołączony jest wagon sypialny dla kierowców. Jednak ta  forma jest coraz mniej popularna, gdyż po pierwsze na czas transportu ciągnik wyłączony jest z eksploatacji a po drugie pojawiają się koszty przewozu kierowców. Koleją można przewozić również same naczepy siodłowe. Naczepa dostarczana jest na stację początkową przez jeden ciągnik, a odbierana na stacji końcowej przez drugi ciągnik. W ten sposób możliwe jest przewiezienie większej ilości towaru i zmniejszenie kosztów jednostkowych przewozu, gdyż ciągnik nie jest wyłączony z eksploatacji. Wyładunek i załadunek może odbywać się pionowo lub poziomo, jednak trwa zdecydowanie dłużej niż w pierwszym przypadku. Wymiary ładunku są ograniczone ze względu na położenie sieci trakcyjnych i urządzeń kolejowych, a także prześwitem wiaduktów i tuneli.

 

TRANSPORT DROGOWY

W transporcie drogowym do przewozów kontenerów wykorzystywane są jednostki transportowe zbudowane z dwóch części: ciągnika siodłowego i naczepy kontenerowej albo naczepy podkontenerowej (nadwozie wymienne). W ostatnich latach obserwuje się wzrost ilości pojemników transportowych posiadających cechy zarówno kontenera jak i nadwozia wymiennego. W Polsce stosuje się je głównie właśnie w transporcie drogowym, gdyż większość terminali przeładunkowych wyposażona jest w urządzenia chwytnikowo- kleszczowe, a także tabor szynowy i drogowy jest dostosowany do przewozu tego rodzaju jednostek. Nadwozia wymienne, ze względu na możliwości przewozowe dzielimy na:  jednostki odpowiadające wymiarami 1 lub 2 TEU (Twenty Equivalent Unit – jednostka statystyczna stosowana w kontenerowym transporcie morskim, odpowiadająca kontenerowi 20-stopowemu), mogące pomieścić 11, 25, 27 europalet. Mają one niską ramę podłogową ocynkowaną ogniowo w całości, dach stały lub przesuwny, podłogę wykonaną ze sklejki impregnowanej, wodoodpornej z powierzchnią antypoślizgową, słupy środkowe wypinane, przednią ścianę ocynkowaną i lakierowaną proszkową, a zabezpieczenie ładunku i wyposażenie dostosowane do rodzaju danego ładunku; jednostki dostosowane do przewozu 14, 30, 33 europalet. Mają one dach przesuwny, wymiary 7820 x 2550 x 3182mm lub 7710 x 2480 x 3000mm, tylne drzwi pełne aluminiowe, burty boczne o wys.600mm aluminiowe, drewniane listwy stelaża; jednostki typu high cube; jednostki plandekowe z burtami, mają one niską ramę podłogową ocynkowaną ogniowo w całości, dach stały lub przesuwny z mechanicznym systemem jego podnoszenia z przekładnią samohamowną, zabezpieczenie ładunku i wyposażenie dostosowane do rodzaju danego ładunku, podłogę wykonaną ze sklejki impregnowanej, wodoodpornej z powierzchnią antypoślizgową, słupy środkowe na wózku przesuwnym, pełne aluminiowe drzwi, stopy podporowe- teleskopowe z możliwością teleskopowaniai w przedziale 930 – 1120mm; jednostki o sztywnych ścianach – boxy, mające ramę podłogową ocynkowaną ogniowo w całości, zabezpieczenie ładunku i wyposażenie dostosowane do rodzaju danego ładunku, podłogę wykonaną ze sklejki impregnowanej, wodoodpornej z powierzchnią antypoślizgową, tylną ścianę aluminiową i lakierowaną proszkowo, ściany boczne i przednia również aluminiowe; jednostki specjalistyczne (izotermy, cysterny); skrzynie wymienne, mające ramę podłogową ocynkowaną ogniowo w całości, wyposażenie dostosowane do rodzaju danego ładunku, podłogę wykonaną ze sklejki impregnowanej, wodoodpornej z powierzchnią antypoślizgową, słupy środkowe wypinane, anodowane burty aluminiowe, anodowaną aluminiową ścianę przednią i ścianę tylną burtę anodowaną ze stopniem naburtowym.

Wymienne nadwozia poprawiają efektywność transportu ładunków, gdyż produkowane są w różnych wersjach, np.: jako skrzynie ładunkowe z opończą, furgonowe, izotermiczne, cysterny i inne, dzięki czemu jedno podwozie może służyć do przewozu wielu różnych nadwozi. Samochód służący do takiego transportu powinien być wyposażony w zawieszenie pneumatyczne i w system poduszek powietrznych, które umożliwiają unoszenie nadwozia w celu jego wymiany.