Transport w Polsce w liczbach  wg danych  ViaToll

 

Elektroniczne myto to nowoczesny system poboru opłat za przejazd drogami płatnymi, które działa już w większości państw Europy; w tym także w Polsce (viaTOLL). Oprócz podstawowej funkcji, jaką jest zasilanie Krajowego Funduszu Drogowego w celu inwestycji w nową infrastrukturę oraz modernizację obecnej sieci drogowej, system dostarcza również wielu niezbędnych informacji na temat wykonywanych przewozów drogowych. Jak zatem wygląda obraz rodzimego i zagranicznego transportu na podstawie danych zebranych przez operatora Krajowego Systemu Poboru Opłat?

 

Zasięg i sposób działania

System viaTOLL jest oparty na technologii komunikacji bezprzewodowej krótkiego zasięgu i składa się bramownic, wyposażonych w anteny (umieszczonych nad drogami) oraz urządzeń montowanych w pojazdach (viaBOX-a), które komunikują się z przekaźnikami. Proces naliczenia opłaty przebiega w pełni automatycznie bez potrzeby redukowania prędkości pojazdu lub zatrzymywania się. Wysokość myta obliczana jest na podstawie długości płatnego odcinka drogi, ciężaru, liczby osi oraz klasy emisji spalin danego pojazdu.

ViaTOLL działa w Polsce od 3 lipca 2011r. Obecnie systemem objętych jest blisko 2653 km dróg krajowych, ekspresowych i autostrad zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad na terenie całego kraju. Docelowo w 2018r. system ma działać na ok. 7 tys. km dróg zlokalizowanych w całej Polsce. Emyto jest obowiązkowe dla pojazdów i zestawów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t oraz autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej.

Użytkownicy pojazdów osobowych i motocykli za przejazd odcinkami autostrad zarządzanych przez GDDKiA mogą płacić manualnie lub od 2012r. także dobrowolnie dołączyć do systemu viaTOLL poprzez zakup specjalnego urządzenia pokładowego viaAUTO.

Dopełnieniem elektronicznego poboru opłat jest system kontroli, który weryfikuje czy dany pojazd podlega obowiązkowi opłat, a jeśli tak – czy prawidłowo dokonał opłaty za przejazd. W wypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości, informacje przesyłane są do Mobilnych Jednostek Kontrolnych.

 

Statystyki transportu w Polsce

Wszystkie przychody z Systemu viaTOLL trafiają do Krajowego Funduszu Drogowego. Codziennie na konto KFD wpływa około 3,3 mln zł. (rekordowym miesiącem był lipiec 2013r., kiedy to system wygenerował ponad 113,45 mln zł.). Łącznie, od początku funkcjonowania, Krajowy System Poboru Opłat zebrał ponad 3 mld zł. Środki te zostaną przeznaczone na dalsze inwestycje w rozbudowę sieci drogowej w Polsce oraz na modernizację istniejącej już infrastruktury drogowej.

Obecnie liczba zarejestrowanych w systemie pojazdów wynosi ponad 800 tys. (do dnia, w którym system został wdrożony zarejestrowanych było 308 tyś. samochodów). Wydano także około 2 mln urządzeń pokładowych viaBOX oraz ok. 7 tys. urządzeń viaAUTO. W ciągu miesiąca za ich pomocą rejestrowanych jest łącznie ponad 50 mln transakcji (pojedynczych przejazdów pod bramownicą).

Statystyki operatora potwierdzają, że zdecydowana większość wszystkich pojazdów w systemie to użytkownicy krajowi (stanowi ich 63,2%). Pozostałe 36,8% to użytkownicy zagraniczni, wśród których najliczniejszymi są Niemcy (5,8%), Litwini (3,68%) i Czesi (3,24%). Na kolejnych miejscach znajdują się kierowcy ukraińscy, rosyjscy, słowaccy, rumuńscy, węgierscy, białoruscy oraz łotewscy.

W kategorii wagowej zdecydowaną większość rejestracji stanowią pojazdy powyżej 12 t. z naczepami, przyczepami lub bez. Na drugim miejscu znajdują się pojazdy między 3,5-12 t., na trzecim autobusy. Z miesiąca na miesiąc przybywa także samochodów osobowych i dostawczych.

 

Mniej starych pojazdów

viaTOLL stał się także efektywnym narzędziem polityki środowiskowej. Najniższe bowiem stawki przewidziane są dla pojazdów spełniających najbardziej restrykcyjne normy emisji spalin (Euro 5 i Euro 6) ? nawet dwukrotnie niższe dla tych, które spełniają najostrzejsze normy. Dzięki temu na polskich drogach przybywa coraz więcej nowoczesnych pojazdów, a ubywa starych do obsługi tras krajowych. Obecnie największy udział w rejestracjach mają pojazdy Euro 5 (33,26%) i Euro 3 (27,1%). Na kolejnych miejscach znajdują się natomiast pojazdy klasy Euro 4 (14,78 %), Euro 2 (13,35%), Euro 0 (8,43%), Euro 1 (2,66%) i Euro 6 (0,42%).

Także samochody przewoźników zagranicznych, poruszające się przez Polskę tranzytem, stają się z roku na rok coraz bardziej nowoczesne (najnowocześniejszą flotą dysponują Niemcy, największe odmłodzenie taboru zanotowano u przewoźników litewskich).

 

Podsumowanie

viaTOLL to system, który pozwala użytkownikom w sposób elektroniczny wnosić opłaty za korzystanie z sieci płatnych dróg. Jego funkcjonalność jest jednak przydatna także na innych polach eksploatacji. Przede wszystkim system zachęca przewoźników do odmładzania swojej floty, dostarcza wielu informacji statystycznych o rynku transportowym oraz pełni funkcję monitoringu. Dzięki temu wpływa korzystnie na ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery, pozwala na dalsze planowanie rozwoju infrastruktury w naszym kraju, a także wpływa na walkę z kierowcami łamiącymi prawo.