Przewozy kontenerowe – z czym to się je? ⁰

Przewozy kontenerowe, rodzaje i podstawowy podział

Czym jest kontener?

Kontener to urządzenie transportowe, które:

• cechuje trwałość i wytrzymałość umożliwiająca wielokrotne użytkowanie
• zostało stworzone w celu ułatwiania przewozu towarów jednym lub wieloma środkami transportu bez konieczności pośredniego przeładunku
• umożliwia łatwe zamocowanie, ustawianie i manipulowanie – w tym celu posiada naroża zaczepowe
• mają powierzchnię pomiędzy dolnymi, zewnętrznymi narożami wynosząca minimum 14 m2 (150 stóp kwadratowych), a w przypadku braku górnych naroży minimum 7 m2 (57 stóp kwadratowych)

(za: D. Starkowski, K. Bieńczak, W. Zwierzycki „Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy. Kompendium wiedzy praktycznej. Transport kołowo-drogowy. Tom V.”, str.378)

 

Typy kontenerów.

Zacząć należy od przypomnienia, że rozmiary kontenerów podaje się w stopach – „ft” i calach „in”, a podstawową jednostką określającą pojemność kontenerów jest TEU (Twenty – feet Equivalent Unit), co odpowiada pojemności jednego kontenera 20ft. Najczęściej występujący w przewozie kontenerowym  typ tego urządzenia to kontener ISO. Innym typem są tzw. eurokontenery, wykorzystywane w sieci kolei  europejskich. Jeszcze inny rodzaj to kontenery o nietypowych wymiarach 45ft, 48ft i 53ft. Te są używane w USA, mają często dodatkowe, boczne drzwi, a nawet uchylne ściany. Kolejny typ obejmuje kontenery używane w transporcie drogowym. Posiada wymiary charakterystyczne dla standardów ISO, ale ma lżejszą konstrukcję, co warunkuje możliwość piętrzenia ich tylko do wysokości 3 warstw.

Kontenery ISO.

Podstawą niewątpliwego sukcesu przewozów kontenerowych jest ich standaryzacja. Po roku 1968, kiedy to ISO opracowało I serię zawierającą 6 typów kontenerów (1A, 1B, 1C, 1D,1E, 1F), świat transportu stał się innym miejscem. Później opracowano jeszcze II i III serię mniejszych jednostek oraz serię X o obniżonej wysokości. Obecnie na europejskim rynku przewozów kontenerowych funkcjonuje 13 typów, z czego typy B i D są w defensywie. Królują za to  kontenery ISO  1C, czyli 20ft oraz 1A, czyli kontenery 40ft.  Kontener 20ft ma wymiary: 20ft x 8ft x 8ft, czyli 6,1m x 2,4m x 2,4m. Kontener 40ft ma natomiast wymiary: 40ft x 8ft x 8ft co odpowiada 12,2 m x 2,4 m x 2,4 m. Funkcjonują także kontenery 40ft HC, czyli High Cube o wysokości 9ft 6in, czyli 2,9m. Oczywiście wymiary zewnętrzne i wewnętrzne różnią się od siebie. Ładowność kontenera 20ft to ok. 21,8t, natomiast 40ft to ok. 26t. Dostępne są także kontenery z otwartym dachem (open top container), kontenery z otwartym dachem i bokiem (Flat rack container), kontenery platformy, kontenery izotermiczna, cysterny oraz kontenery zbiornikowe.

Czym przewozić kontenery?

Możliwości jest kilka. Najpopularniejsza jest droga morska. W Polsce jest kilka portów, które są przystosowane do obsługi przewozów kontenerowych, min. : Gdańsk, Gdynia, Kołobrzeg, Świnoujście.  Jeśli chodzi o drogę  śródlądową, to w Polsce  ze względu na brak możliwości eksploatacyjnych rzek ten transport w zasadzie nie funkcjonuje. Dostępny jest także transport kolejowy.  Do przewozu kontenerowego przystosowane są specjalne wagony posiadające jedynie ramę na której osadza się kontener. Przewóz kontenerowy może odbywać się także drogą lotniczą (do tego przeznaczone są specjalne kontenery lotnicze) oraz transportem samochodowym, przy czym jednostka transportowa składa się z ciągnika siodłowego oraz naczepy kontenerowej. Międzynarodowe ustalenia dotyczące przewozu kontenerów przy pomocy naczep ograniczają liczbę kontenerów do 2 TEU. Ograniczenia wagowe w przewozie drogowym w Polsce oscylują pomiędzy 21 t (kontener 20ft) a 22t (kontener 40ft HC Reefer). Wartości te to waga brutto towaru, czyli wraz z kontenerem. Ciągłe zaostrzanie  kontroli przez ITD wymusza na kierowcach przestrzeganie ograniczeń w zakresie wagi towaru i nacisku na osie pojazdu.

Przewozy kontenerowe w transporcie multimodalnym.

Unifikacja oznaczeń (norma PN – EN ISO 6346:1999), ustalenia dotyczące przewozu materiałów niebezpiecznych (ADR – nowelizowana co dwa lata), standaryzacja wymiarów kontenerów odblokowały   wąskie gardło jakim były punkty przeładunkowe będąc tym samym  motorem przewozów międzynarodowych. Kontener jako uniwersalna  jednostka transportowa jest oczywistym elementem transportu multimodalnego. W Polsce przewóz kontenerów odbywa się drogami kolej – transport morski lub transport samochodowy – transport morski. W Polsce punkty przeładunkowe dla transportu kontenerowego. Znajdują się min. w portach morskich takich jak Gdynia, Gdańsk, Szczecin i w pobliżu dużych miast, np.: Warszawa, Poznań, Kraków. Ich potencjał nadal nie jest w pełni wykorzystany.

Łyk historii.

Kariera przewozów kontenerowych w Europie  zaczęła się wraz z bumem gospodarczym lat 60-tych XX w. Gwałtownie rosnąca ilość różnego typu towarów oraz rozwój handlu zagranicznego spowodowały, że centra przeładunkowe odczuwały potęgujące się trudności w zakresie obsługi przeładunków. Rozwiązaniem okazał się kontener, którego w tym czasie na szeroką skalę używali Amerykanie. Często mówi się, że konteneryzacja to trzecia rewolucja w transporcie po wynalezieniu koła i maszyny parowej. Zadajmy jednak pierwsze i podstawowe pytanie.

 

Źródła:

1. Starkowski, K. Bieńczak, W. Zwierzycki „Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy. Kompendium wiedzy praktycznej. Transport kołowo-drogowy. Tom V”. Poznań 2012;