Transport intermodalny w Polsce ⁰

Transport intermodalny w Polsce – dlaczego mimo znacznych korzyści nie odnotowuje dynamicznego wzrostu?

Transport intermodalny łączy ze sobą różne środki transportu; takie jak samochody ciężarowe, pociągi, statki i samoloty. Zwiększywszy liczbę możliwych wariantów przewozowych transport intermodalny jest bardziej efektywny pod względem kosztów a jednocześnie przyjazny dla środowiska. Daje on też wiele możliwości rozwoju handlu zagranicznego i tym samym wpływa na konkurencyjność polskiej gospodarki. Ale to tylko niektóre z zalet korzystania z tego rodzaju przewozów.

Mimo tylu oczywistych korzyści, w Polsce ta forma transportu jest wciąż jeszcze zbyt mało popularna i znacząco odbiega od średniej europejskiej. Dlaczego?

Kompleksowo, szybko, tanio i ekologicznie

Transport intermodalny (inaczej kombinowany) to przewóz ładunków wykorzystujący co najmniej 2 rodzaje transportu przy użyciu tylko jednej jednostki ładunkowej np. kontenera, naczepy na całej trasie przewozów. Za przebieg dostawy towaru jest odpowiedzialny tylko jeden wykonawca (występuje jedna umowa przewozu). Ze względu na charakter użytych środków transportowych mówi się o: przewozach szynowo-drogowych, drogowo-morskich, drogowo-lotniczych, szynowo-drogowo-morskich, szynowo-drogowo-lotniczych oraz szynowo-drogowo-rzecznych.

Transport intermodalny przyczynia się do zwiększenia efektywności całego łańcucha transportowego (zwłaszcza w zakresie transportu ładunków masowych oraz transportu na długich dystansach). Dzięki wykorzystaniu transportu intermodalnego można zlecić dostarczenie towaru w każde miejsce na świecie przy jednoczesnym zwiększeniu możliwości jednorazowego przewozu większej partii ładunku. W ten sposób można zredukować ilość operacji załadowczych i rozładowczych (zmniejsza się tym samym ryzyko uszkodzenia towaru), można obniżyć koszty transportowe, ograniczyć nakłady związane z administracją oraz wyeliminować inne występujące w tej branży koszty. Dostawa jest przy tym szybsza i terminowa, co w konsekwencji przekłada się na zwiększenie jakości usług danego przewoźnika.

Niewątpliwą wartością dodaną jest też to, że transport intermodalny stanowi przyjazną dla środowiska alternatywę transportową. Dzięki zastosowaniu różnych gałęzi transportu drogi są mniej zatłoczone, a to redukuje emisje szkodliwych substancji do atmosfery; zwłaszcza gazu cieplarnianego CO2 (i to o kilka milionów ton rocznie).

Bariery w rozwoju intermodalu

Polska ze względu na dużą powierzchnię i tranzytowe położenie ma szansę na silną pozycję na rynku przewozów intermodalnych. Mimo to transport intermodalny w Polsce jest dużo mniej konkurencyjny niż w pozostałych krajach europejskich – kompleksową usługę logistyczną na wszystkich etapach realizacji zapewniają tylko nieliczni operatorzy przewozów intermodalnych (niekwestionowanym liderem na rynku jest PKP Cargo).

Głównym barierami w rozwoju usług intermodalnych w Polsce jest wciąż zbyt słaba infrastruktura kolejowa i przepustowość poszczególnych jego odcinków, wpływająca bezpośrednio na prędkość przemieszczania po niej towarów oraz brak współpracy między poszczególnymi podmiotami na rynku transportu krajowego (często dochodzi do utrudniania dostępu do infrastruktury punktowej przez podmioty zarządzające terminalami i punktami przeładunkowymi). Z drugiej strony występują wysokie stawki dostępu do infrastruktury kolejowej (nieproporcjonalne do transportu samochodowego).

Brak jest specjalistycznego taboru służącego do transportu kontenerów, jednostek transportowych oraz pojazdów samochodowych. Dodatkowo brak jest dostatecznej liczby terminali kontenerowych, w tym w głównej mierze na granicy wschodniej, a ta która jest w większości przypadków nie spełnia oczekiwań jakościowych. Większość terminali wymaga natychmiastowej rozbudowy, modernizacji i unowocześnienia (przede wszystkim placów składowych i magazynów). Istnieje też konieczność wyposażenia terminali kolejowych w odpowiednie urządzenia przeładunkowe (np. suwnice, dźwigi, samojezdne maszyny), które dają możliwość przewożenia wielotonowych jednostek ładunkowych. Mała liczba krajowych i regionalnych centrów logistycznych i dystrybucji powoduje z kolei rozproszenie potoków przewozów towarów.

Brakuje też odpowiednich systemów informacyjnych, które pozwoliłyby usprawnić rozwiązania transportu w naszym kraju.

Podsumowując

Wzrost liczby możliwych sposobów przewozowych, zapewnienie szybkiego i terminowego dostarczenia ładunku (zwłaszcza w przewozie międzynarodowym), możliwość optymalizacji kosztów dostawy a także redukcja emisji CO2, to jedne z wielu korzyści jakie daje transport intermodalny. I choć intermodal jest najczęściej stosowanym rozwiązaniem w świecie międzynarodowych przewozów jednostek ładunkowych w relacji dom–dom, w zakresie rozwoju przewozów intermodalnych w Polsce jest jeszcze wiele do zrobienia. Wpływ na to ma niestety brak odpowiedniej (jednolitej i spójnej) polityki pro intermodalnej oraz brak uregulowań prawnych w tym zakresie.